Binnen- en buitenklimaat stelt hoge eisen aan nieuwe diepvriesopslag van Zeebrugge Food Logistics

In de Zeebrugse achterhaven breidt Zeebrugge Food Logistics (ZFL) uit met nieuwe diepvriesopslagruimte. Het specifieke klimaat binnen én buiten het gebouw stelt hoge eisen aan het ontwerp, dat bovendien modulair is met het oog op verdere groei in de toekomst.  

ZFL verhuurt opslagruimte voor gekoelde en diepgevroren voedingsmiddelen. Het nieuw gebouw omvat twee diepvriesruimtes met een grondoppervlakte van 2.000 m2 en een binnenhoogte van 16 meter. De binnentemperatuur zal er constant -18 graden zijn. Rond de diepvriesruimtes is er een expeditieruimte op frigotemperatuur (0 graden), een pickingruimte om goederen te herverdelen, een refter en kantoor op de gelijkvloerse verdieping en zijn er kleedkamers op de eerste verdieping.

Concept calculeert groei in

De diepvriezers zijn volledig onafhankelijk van elkaar ontworpen en kunnen zo inspelen op de vraag vanuit de markt. In het concept is ook voorzien dat er bij grote groei een derde diepvriezer kan worden bijgebouwd achter het gebouw. De structuur van het gebouw steunt bovendien op geen enkele plaats op de kantoorruimte. Die kan bij een eventuele latere uitbreiding van het expeditiegedeelte uit het gebouw worden gelicht en ervoor worden geplaatst, en dit zonder grote ingrepen in de structuur van het gebouw.

Veeleisende omgeving, binnen én buiten

Het gebouw wordt opgetrokken uit staalelementen, bekleed met een buitenschil van sandwichpanelen in staal. Het contrast tussen het koele tot ijskoude binnenklimaat en een buitenklimaat dat in de zomer tot boven de 30 graden kan klimmen, zorgt voor grote uitzetting van de structuur. Anders dan bij klassieke industriebouw – waar de stijfheid aan de buitenkant van het gebouw wordt gegarandeerd en de uitzetting binnenin gebeurt – worden hier de stijve gehelen in het centrum van elk van de vijf gebouwdelen voorzien. In dit geval zijn het dus de búitenhoeken van elke zone die kunnen uitzetten. De verbindingen van kolommen en balken onderling en van de kolommen met de funderingen zijn scharnierend uitgevoerd om de thermische spanningen op te vangen en de sterkte van de staalprofielen niet te overschrijden.

Ook de ligging aan zee stelt specifieke eisen aan het ontwerp. Het hoge gebouw moet voorzien zijn op grote windlasten en ook de hoge vochtigheidsgraad, de zoute lucht en de talrijke pikgrage meeuwen spelen een rol in de keuze van de leidingen die vanuit het technisch lokaal via het dak zorgen voor koeling in de diverse ruimtes. De buitenstaalkolommen worden – net als die in de frigozones binnen – thermisch verzinkt uitgevoerd.

Vloerverwarming in diepvriezers

Door de extreem koude temperaturen in de diepvriezers bestaat het gevaar dat de grond eronder ‘invriest’: de funderingen vriezen vast, de wanden gaan open en het dak scheurt. Om dat te vermijden wordt een vloerverwarmingssysteem geïnstalleerd. Daartoe wordt de warmte van de motoren van de koelinstallaties gerecupereerd en door ondergrondse buizen gestuurd.

Om energielekken te vermijden, is isolatie een cruciale factor in dit project. Het gebouw is gefundeerd op palen. Om de isolatieschil niet te onderbreken, is tussen die ondergrondse palen en de staalkolommen een blok azobehout aangebracht die heel drukvast is en een goede isolatiewaarde heeft.

Slim koelen met wind en zon

Eens in gebruik zal de energievraag in dit gebouw heel groot zijn. Onder meer het performant koelsysteem van de diepvries- en frigoruimtes, de stralingsradiatoren die de medewerkers in de personeelsruimte zullen opwarmen, de verlichting en de kantoren vragen samen veel elektriciteit.

Om die vraag duurzaam te beantwoorden zal eerst de elektriciteit worden gebruikt die wordt opgewekt door de windmolen op de site en de zonnepanelen op het dak van het gebouw, en pas daarna de elektriciteit van het openbaar net. Op windrijke dagen zullen de vriesruimtes zelfs dieper worden gekoeld dan nodig, waardoor de koelmachines achteraf langer inactief kunnen blijven. 

Flexibele technieken

De technieken in het gebouw worden op diverse manieren flexibel ontworpen en uitgevoerd. Naast aandacht voor mogelijke herindelingen van het hele gebouw bij toekomstige groei, is ook de plaatsing van de verlichting in de koelruimtes flexibel aangepast aan het ‘archiefsysteem’ waarbij de palletrekken telkens in rijen van twee open- en dichtschuiven. De installatie van die verlichting moet trouwens snel kunnen gebeuren omdat het prefabgebouw op een korte tijd wordt opgetrokken en het na het dichtleggen van het dak pikdonker wordt in het gebouw. Om veilig te kunnen werken, werd daarom gekozen voor rails waarin de verlichtingselementen snel kunnen worden vastgeklikt.

Door de extreem lage binnentemperaturen is veilig kunnen werken bijzonder belangrijk. Zo zijn extra veiligheidssystemen ingebouwd om ammoniaklekken van het koelsysteem tegen te gaan en in noodsituaties snel te kunnen evacueren. De scharnieren van de deuren van de diepvriesruimtes zijn ook verwarmd, om dichtvriezen te vermijden. Maar er is ook voldoende aandacht om indringing van buitenaf uit te sluiten, omdat de douaneautoriteiten voor bepaalde goederen hoge veiligheidseisen stellen.

Onderhoud koelmachines zonder hinder

Er werd bijzondere aandacht besteed aan de plaatsing van de 1.000 kg zware verdampers in de gekoelde ruimtes. De bouwheer wilde immers zo weinig mogelijk palletplaatsen opofferen. In de pickingzone werd daarom op de palletplaats naast de verdampers een rooster geplaatst zodat makkelijk onderhoud kan worden uitgevoerd zonder veel plaats in te nemen. In de diepvriesruimtes was deze aanpak omwille van de verschuivende rekken echter niet mogelijk. Omdat de diepvrieszones hoger zijn dan de pickingzone, voorzien we daarom een buitendeur, bereikbaar vanop het dak van de pickingzone. Daardoor kan het onderhoud aan de verdampers makkelijk gebeuren zonder dat de continuïteit van de werking van de diepvriezers in het gedrang komt.

Bouwpartners:

• Zeebrugge Food Logistics (Zeebrugge) – bouwheer
• Mahieu Construct (Comines) – aannemer ruwbouw
• BM Engineering (Kortrijk) – stabiliteit, technieken en project engineering