Met 1.4 miljoen varkens die jaarlijks tot 140.000 ton vlees worden verwerkt, 1.200 medewerkers en klanten in meer dan 50 landen, is Westvlees uit Westrozebeke (Staden) een van de belangrijkse Europese producenten van vers en bereid varkensvlees. De slachthal - het hart van het bedrijf - vertoonde na vele decennia tal van gebreken. Omdat de standaardremedies geen soelaas boden, werd gekozen voor een volledige nieuwbouw. De afdeling projectengineering van BM Engineering zorgde voor het totaalontwerp en de opvolging van de bouw van de slachthal op bouwtechnisch vlak tot aan de oplevering. Door gebruik te maken van BIM kreeg de bouwheer niet alleen makkelijker inzicht in het ontwerp. Door de efficiëntere samenwerking tussen de bouwpartners wordt het gebouw ook in een bijzondere korte tijdspanne gerealiseerd.
Einde levensduur en niet meer up-to-date
"Sinds 2014 wisten we dat er problemen waren met het gebouw," vertelt Frederik Oost, ingenieur bij Westvlees en verantwoordelijk voor techniek en projecten. "Het dak lekte en omdat enkel in het weekend het productieproces stilligt, bleek zelfs een gefaseerde vervanging niet haalbaar. Bovendien bleven we dan zitten met een gebouw dat einde levensduur was en op het vlak van hygiëne, kwaliteit en dierenwelzijn niet kon worden aangepast aan de nieuwste standaarden. Begin 2015 hakten we de knoop door om een volledig nieuwe hal op te trekken naast de bestaande bebouwing. Op studiereizen bij andere slachthuizen in Frankrijk, Spanje, Polen en Duitsland leerden we de laatste technieken op het vlak van robotisering kennen en deden we inspiratie op over hoe we de recentste evoluties bouwtechnisch konden invoeren. Eens de slachttechniek op punt stond en we wisten hoe we het gebouw zouden inrichten, konden we de structuur eromheen ontwerpen."
Industriebouw met aanpassingen voor maximale hygiëne
"Bij een klassieke industriebouw staan de kolommen aan de binnenkant en hangen de gevelpanelen aan de buitenkant," vertelt Wouter Vandenabeele, afdelingshoofd projectengineering bij BM Engineering. "Dat zorgt binnenin echter voor hoeken en voegen waar vuil zich kan opstapelen. Omwille van de hoge eisen op het vlak van hygiëne werd dit principe omgekeerd."
Door de kolommen aan de buitenkant te plaatsen, ontstaat er binnenin een vlakke gevel die zorgt voor een optimale hygiëne. Het nieuwe gebouw is 151 meter lang en varieert in breedte tussen 18 en 24 meter. De kelderverdieping - die door het licht hellende terrein aan de straatzijde zichtbaar wordt - huisvest de nevenactiviteiten van het productieproces: de darmwasserij met gekoelde opslag, de vetsmelterij en de opslag van varkenshaar en materiaal dat is afgekeurd voor menselijke consumptie.
De gelijkvloerse verdieping is bestemd voor het eigenlijke slachtproces, van verdoving, verbloeding en ontharing in de onreine zone tot de reine zone waar de ingewanden worden uitgehaald en de karkassen worden gesplitst en klaargemaakt voor verdere verwerking. "De nieuwe slachthal heeft een afwasbaar plafond, met inox sandwichpanelen die chloor- en corrossiebestendig zijn en brandverspreiding voorkomen," vertelt Frederik Oost. "De wanden zijn tot op een hoogte van ongeveer 2 meter gemetst en bezet met faience, wat ze ook afwasbaar maakt. Boven de twee meter bestaan de wanden uit metalen sandwichpanelen met een hpvc-coating. De vloer van de oude slachthal, die bestond uit ribben en potten uit gebakken aarde, was door de constant vochtige omgeving gedegradeerd. Daarom werd nu gekozen voor een massieve betonplaat tussen de kelderverdieping en de slachthal. Daarbovenop wordt een folie gelegd, zodat de structuur zeker gevrijwaard blijft van vochtinsijpeling. Gietvloeren met PU-cementafwerking zorgen voor een verhoogde hygiëne. Het hele gebouw voldoet bovendien ook aan de EPB-regelgeving, terwijl de vroegere slachthal quasi niet geïsoleerd was."
De bovenste verdieping wordt momenteel niet volledig ingericht. In de toekomst komen er extra burelen. Ruimtes die wel onmiddellijk worden ingenomen, zijn bedoeld voor het personeel (kleedkamers, kantine en douches), het labo dat naar de nieuwbouw verhuist en de ambtenaren van het FAVV die bij Westvlees vaste burelen hebben.
"Op de slachtvloer is fors geïnvesteerd in robots om bepaalde handelingen over te nemen," vertelt Frederik Oost. "3D-camera's maken namelijk de gedeeltelijke automatisering van het bewerken van het varken mogelijk. Bij processen waar medewerkers aan te pas komen hebben we sterk ingezet op ergonomie - bij de opstelling en hoogte van de bordessen - en op een zo proper mogelijke werkomgeving, met de installatie van een automatisch vacuümsysteem om het slachtafval te verwijderen. Nieuw in het slachtproces is dat het verwerken van de rode organen nu ook door een automatische koeling gaat en onmiddellijk in lijn wordt verpakt. Vroeger gebeurde dat verpakken pas een dag later."
Bouwpartners:
Stadsbader (Harelbeke) – hoofdaannemer
SPIE Belgium – Declercq (Izegem) – HVAC en sanitair
